Kujtimet e Adrianit

Në vilën e tij në Tibur, perandori 60-vjeçar Adriani i shkruan nipit të tij të adoptuar: sundimtarit të mëvonshëm Mark Aurelit. Ajo që Adriani i shkruan 17-vjeçarit është më shumë një dialog me vetveten, një reflektim mbi egon e tij dhe maskat që ka ndërruar gjatë jetës.
Ndryshe nga paraardhësi i tij, Trajani, i cili ishte një pushtues, perandori Adrian ndoqi një politikë paqedashëse që i solli shumë përparim Perandorisë. Adriani ishte një sundimtar i pazakontë për kohën e tij. Dy pasione të zjarrta e karakterizonin personalitetin e tij: dashuria për artin grek dhe dashuria për djaloshin Antino. Kryevepra e Yourcenar-it përmbledh brenda rikonstruktimit historik kurajën për të prezantuar një burrë të madh, lartësinë e mendimit të tij, aftësinë intelektuale, intuitën profetike, duke na dhuruar jo vetëm një vepër erudite, por një libër të ditëve tona dhe atyre që do vijnë. “Ndihesha përgjegjës për bukurinë e botës”, thotë për veten Adriani, një personazh në kërkim të një barazpeshe mes lumturisë dhe logjikës, inteligjencës dhe fatit.