Asgjë të re nga fronti i perëndimit

Protagonisti i romanit “Asgjë të re nga Fronti i Perëndimit”, është Paul Baumer, një ushtar i ri gjerman që lufton në llogoret e Luftës së Parë Botërore. Në vitin 1917, gjysma e kompanisë së Baumer- shumica e tyre shokë e gjimnazit – është vrarë në betejë.

Vetë Paul plagoset dhe shtrohet në spital, kthehet në shtëpi me leje dhe pas disa ditësh rrikthehet në front, vetëm për t’u vrarë një javë para armëpushimit dhe fundit të luftës në vitin 1918.

Kantoreku është profesor i Bojmerit, Kropit, Mylerit dhe Lerit, 18-vjeçarë gjermanë kur oshtimat e predhave të luftës së madhe gjëmojnë nga njëra anë e Europës në tjetrën.

Një burrec i rreptë i veshur në gri, me një fytyrë prej miu, kërkon të jetë udhëzues i të rinjve në botën e punës, të kulturës dhe të progresit. Në orët e gjimnastikës, ai i shigjeton djemtë me vështrim të rreptë dhe u mban fjalime për atdheun në rrezik apo për madhështinë për t’i shërbyer shtetit, duke i udhëzuar e frymëzuar që të shkojnë vullnetarë.

Por kur janë në front, nxënësit e Kantorekut, nga Albert Kropi më inteligjenti i shkollës e deri te Paul Bojmeri, poeti që kërkon të shkruajë drama, e kuptojnë shpejt që nuk janë aspak “rinia e hekurt”, e thirrur për të mbrojtur Gjermaninë në rrezik.

Zbulimi se terrori i vdekjes është më i fortë sesa madhështia për t’i shërbyer atdheut i befason qysh atë ditë kur, gjatë një sulmi, Jozef Bem, një shok shkolle i shëndoshë dhe i qetë, vritet egërsisht në llogore.

Në pak muaj nxënësit e Kantorekut e ndiejnë veten të plakur, të dërrmuar, të privuar jo vetëm nga rinia por nga çdo e shkuar, ëndërr, shpresë.

Romani u publikua për herë të parë pjesë-pjesë nga datat 10 nëntor- 9 dhjetor 1928, në revistën “Vossische Zeitung”, ndërsa u botua i plotë vitin e ardhshëm, duke shitur mbi një milionë e gjysmë kopje brenda atij viti.

Paraqitja realiste nga Remarque e luftës së llogoreve nga perspektiva e ushtarëve të rinj, provokoi reagime të forta, si pozitive ashtu edhe negative, në mbarë botën.

Romani u përkthye në mbi 20 gjuhë të botës, dhe u përshtat në një film të mirënjohur amerikan në vitin 1930, ndërsa pati edhe më vonë përshtatje të tjera kinematografike.

Kritikët më të ashpër të Remarque, qenë vetë bashkatdhetarët e tij, shumë prej të cilëve mendonin se libri denigronte luftën gjermane, dhe se shkrimtari i kishte zmadhuar qëllimisht tmerret e luftës në funksion të axhendës së tij pacifiste.

Nuk është e habitshme që zërat më të fortë kundër Remarque erdhën nga Partia Kombëtare Socialiste (naziste), një grup ultranacionalist i udhëhequr nga Fuhreri i ardhshëm, Adolf Hitler.

Në vitin 1933, kur nazistët u ngjitën në pushtet, “Asgjë e re nga Fronti i Perëndimit”, u bë një nga librat e parë “të degjeneruar”, që u dogjën publikisht.